Nguyên nhân gây ra Rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn kinh nguyệt là một vấn đề phổ biến và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể cũng như khả năng sinh sản của phụ nữ. Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như mất cân bằng hormone, bệnh lý phụ khoa, hoặc những thay đổi trong lối sống và thói quen ăn uống. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp cải thiện và điều trị hiệu quả, từ đó duy trì một chu kỳ kinh nguyệt ổn định và khỏe mạnh. Hãy cùng khám phá các nguyên nhân phổ biến gây rối loạn kinh nguyệt qua bài viết dưới đây.

1. Rối loạn kinh nguyệt là gì?

Rối loạn kinh nguyệt là khi chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ không theo một quy luật đều đặn, có thể thay đổi về thời gian, lượng máu kinh, hoặc các triệu chứng đi kèm như đau bụng dữ dội, mệt mỏi, căng thẳng. Chu kỳ kinh nguyệt bình thường thường kéo dài từ 21 đến 35 ngày, trong đó thời gian hành kinh từ 3 đến 7 ngày. Khi kinh nguyệt không ổn định, xuất hiện muộn hoặc sớm, đó là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp vấn đề.

Các biểu hiện của rối loạn kinh nguyệt:

• Kinh thưa: Chu kỳ kéo dài hơn 35 ngày, kinh nguyệt không xuất hiện đều đặn.

• Kinh mau: Chu kỳ dưới 21 ngày, kinh nguyệt xuất hiện quá thường xuyên.

• Vô kinh: Mất kinh liên tục trong 3 tháng trở lên.

• Cường kinh: Lượng máu kinh nhiều hơn 80ml mỗi kỳ kinh.

• Thiểu kinh: Lượng máu kinh ít hơn 20ml mỗi kỳ.

• Rong kinh: Kinh nguyệt kéo dài hơn 7 ngày.

2. Các nguyên nhân phổ biến gây rối loạn kinh nguyệt

2.1. Mất cân bằng hormone

Một trong những nguyên nhân hàng đầu của rối loạn kinh nguyệt là sự mất cân bằng hormone. Estrogen và progesterone là hai hormone chính điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Khi có sự biến đổi lớn trong nồng độ của hai hormone này, chu kỳ kinh nguyệt sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến những thay đổi bất thường như trễ kinh, kinh nguyệt ra ít, hoặc rong kinh.

Những giai đoạn có thể gây mất cân bằng hormone bao gồm:

• Giai đoạn dậy thì: Khi cơ thể nữ giới chưa ổn định hệ thống nội tiết.

• Tiền mãn kinh: Estrogen giảm mạnh, gây kinh nguyệt không đều.

• Sau sinh: Hormone thay đổi sau khi sinh con có thể làm chậm kinh hoặc gây kinh nguyệt không đều.

• Sử dụng thuốc tránh thai: Các loại thuốc tránh thai nội tiết có thể gây mất cân bằng và làm thay đổi chu kỳ kinh.

2.2. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn nội tiết ảnh hưởng đến khoảng 10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến rối loạn kinh nguyệt. Khi mắc PCOS, cơ thể sản xuất quá mức hormone androgen, ngăn cản quá trình rụng trứng và gây ra hiện tượng kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh. Các triệu chứng đi kèm bao gồm tăng cân, mọc lông nhiều, mụn trứng cá, và khó thụ thai.

2.3. Bệnh lý tuyến giáp

Tuyến giáp kiểm soát nhiều chức năng trong cơ thể, bao gồm cả việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Bất kỳ sự rối loạn nào ở tuyến giáp như suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém) hoặc cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức) đều có thể gây ra các thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Biểu hiện có thể bao gồm kinh nguyệt kéo dài, kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh.

2.4. Tác động của căng thẳng và lối sống không lành mạnh

Căng thẳng kéo dài là một nguyên nhân chính gây ra rối loạn kinh nguyệt. Khi cơ thể chịu áp lực lớn, mức độ cortisol trong máu tăng cao, gây ức chế sự sản xuất hormone sinh dục nữ. Điều này có thể làm trễ kinh, mất kinh hoặc kinh nguyệt không đều. Ngoài ra, thói quen sinh hoạt không lành mạnh như thức khuya, sử dụng nhiều chất kích thích (rượu bia, thuốc lá), và chế độ ăn thiếu dinh dưỡng cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chu kỳ kinh nguyệt.

2.5. Bệnh lý phụ khoa

Các bệnh lý phụ khoa có thể là nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt, bao gồm:

• U xơ tử cung: Những khối u lành tính này có thể gây cường kinh, rong kinh hoặc kinh nguyệt không đều.

• Lạc nội mạc tử cung: Khi mô nội mạc tử cung phát triển ngoài tử cung, nó gây ra những cơn đau dữ dội, chảy máu bất thường và rối loạn kinh nguyệt.

• Viêm nhiễm phụ khoa: Viêm âm đạo, viêm lộ tuyến cổ tử cung và các bệnh lý viêm nhiễm khác cũng có thể làm kinh nguyệt rối loạn.

2.6. Rối loạn ăn uống và thiếu dinh dưỡng

Chế độ ăn uống không cân bằng hoặc tình trạng rối loạn ăn uống như chứng chán ăn tâm thần (anorexia) hoặc chứng ăn uống vô độ (bulimia) cũng là nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt. Khi cơ thể không nhận đủ chất dinh dưỡng, hormone sinh dục sẽ bị ảnh hưởng, làm chu kỳ kinh nguyệt không đều. Việc giảm cân quá nhanh hoặc tăng cân đột ngột cũng có thể dẫn đến mất kinh hoặc kinh nguyệt không ổn định.

3. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn nhận thấy chu kỳ kinh nguyệt của mình không đều trong nhiều tháng hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám. Những dấu hiệu cần lưu ý bao gồm:

• Kinh nguyệt kéo dài hơn 7 ngày hoặc ngắn hơn 2 ngày.

• Lượng máu kinh quá nhiều hoặc quá ít.

• Đau bụng kinh dữ dội không thể kiểm soát bằng thuốc giảm đau.

• Chảy máu bất thường ngoài kỳ kinh.

4. Phương pháp điều trị rối loạn kinh nguyệt

4.1. Điều trị bằng thuốc và can thiệp y tế

Dựa trên nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc điều hòa hormone, thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID), hoặc các biện pháp tránh thai nội tiết để giúp ổn định chu kỳ kinh nguyệt. Trong những trường hợp nghiêm trọng như u xơ tử cung, có thể cần can thiệp phẫu thuật để loại bỏ các khối u.

4.2. Điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống

Việc duy trì một lối sống lành mạnh, với chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất và cân đối, đặc biệt là các loại vitamin và khoáng chất như sắt, vitamin B6 và axit folic, có thể giúp cải thiện tình trạng rối loạn kinh nguyệt. Bên cạnh đó, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc cũng giúp điều hòa hormone và ổn định chu kỳ kinh nguyệt.

4.3. Các biện pháp phòng ngừa

Để phòng tránh rối loạn kinh nguyệt, bạn nên:

• Theo dõi chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng để phát hiện những thay đổi bất thường sớm.

• Thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng như yoga, thiền định.

• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên.

• Sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn và hiệu quả.

Tổng kết

Rối loạn kinh nguyệt có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Hiểu rõ nguyên nhân và các biện pháp điều trị sẽ giúp phụ nữ duy trì được chu kỳ kinh nguyệt ổn định và khỏe mạnh. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy nhanh chóng tìm gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

• Rối loạn kinh nguyệt

---

WRITTEN BY

Lương y Nguyễn Thị Thùy Trang

Lương y Nguyễn Thị Thuỳ Trang, cố vấn Dược Bình Đông, chuyên gia y học cổ truyền với hơn 30 năm kinh nghiệm, chuyên về sức khỏe phụ nữ và các vấn đề phụ khoa.

Subscribe